Παρασκευή 21 Σεπτεμβρίου 2012

Επανακάπτοντας στο διαδίκτυο-Ένα γράμμα αναγνώστη 1-Όμηρος:μεταφραστικά λάθη

Αγαπητοί φίλοι
Όπως ξέρετε τον τελευταίο καιρό αντιμετώπιζα κάποια προβλήματα με το διαδίκτυο κυρίως λόγω μιας μετακόμισης που με κράτησε καιρό απασχολημένο. Θα θελα λοιπόν αφού σας χαιρετήσω όλους, ευχόμενος να σας έχω βρει δυνατούς και όρθιους για να αντιμετωπίσετε τα προβλήματα της ζωής να μπω στο γράμμα ενός αναγνώστη που υπογράφει ως  Greco και που τον ευχαριστώ που μπήκε στον κόπο να μου γράψει αυτήν την μακροσκελή επιστολή. Στην επιστολή του αυτή παραθέτει μια μεγάλη σειρά από ερωτήματα που κάποια έχουν απαντηθεί αλλά δεν θα ήθελα να πιστέψει ότι είτε τον αγνοώ είτε ότι φοβάμαι να απαντήσω. Οφείλω επίσης να πω ότι σε ορισμένα σημεία έχει μια συγκεκαλημένη ευγένεια προσπαθώντας να με περιγελάσει ή και να με χλευάσει αλλά τα αντιπαρέρχομαι αυτά και θα μείνω στην ουσία.
Επειδή το γράμματου είναι μεγάλο θα το δημοσιεύω κομμάτι κομμάτι για να έχει και νόημα η απάντηση και να μην χάνεται λόγω του όγκου.
Θα υπάρχει και ένα δεύτερο κομμάτι μετά με κάποια μικρά μεταφραστικά μαργαριτάρια.
------------------------------------------------------------------------------------

Αγαπητέ Φίλε Παυσανία,

Αρχικά με συγχωρείς αν γίνω φορτικός αλλά έχω πολλές απορίες. Επίσης θα ήθελα να κρατήσω την ανωνυμία μου και να δηλώσω πως
δεν έχω ουδεμία σχέση με τον gpointofview καθώς και συγνώμη αν κάπου δεν έχω το σωστό ύφος. Γράφω εντελώς καλοπροαίρετα και
φιλικά. Τέλος ζητώ την επιοίκεια αν κάνω μερικά λάθη στην ορθογραφία καθώς ούτε γρηγορα γράφω.

Συγχαρητήρια για το πετυχημένο blog σου: ο περίπλους και σου εύχομαι να έχεις πολλές επιτυχίες στην ζωή σου. Το blog το
ανακάλυψα μόλις χθες και διαβάζοντας λίγες μόνο δημοσιεύσεις μου γεννήθηκαν πολλά ερωτήματα. Βέβαια, αφού διάβασα όλα τα
άρθρα σου (και ομολογώ ότι τέτοιο διάβασμα δεν έριξα ούτε στις σχολικές εξετάσεις) αποφάσισα να σου στείλω ένα e-mail για
να σε ρωτήσω μερικά πράγματα. Στο σχολείο δεν μου άρεσαν καθόλου ο όμηρος (αν και διάβαζα τα έπη από μικρός και μου άρεσαν
πολύ στο σχολείο παραλίγο να τα μισήσω, αντίθετα με τα αρχαία που τώρα τελευταία όλη η γραμματική και το συντακτικό με
ζάλισε). Όμολογώ πάντως ότι όλα όσα έγραψες μου άρεσαν πάρα πολύ και ενθουσιάσθηκα.
Το blog το επισκεύθηκα τυχαία όταν έψαχνα για το φοινικικό αλφάβητο γιατί δεν μπορούσα να πιστέψω ότι από αυτό προήλθαν τα
ελληνικά γράμματα που είναι ή μόνη γλώσσα που καταλαβαίνουν οι υπολογιστές, λόγω της πρωτογενούς σχέσης ανάμεσα στο
σημαίνον και στο σημαινόμενο.
1) Μέχρι λοιπόν να διαβάσω το blog σου πίστευα ότι οι Φοίνικες (σύμφωνα με την Αγία Γραφή Κρήτες που μεταφράζεται ως Pls
(Πιλεσέτ) στα αιγυπτιακά και στα εβραϊκά Παλαιστίνιοι γι΄αυτό και Πιλιστίν - Παλαιστίνη) και δεν μπορούσα να δεχθώ ότι ενώ
οι Ρωμαίοι-Λατίνοι-Ετρούτσκοι, Φοίνικες και Μινωίτες-Μυκηναίοι-Αχαιοί-

Αθηναίοι-Σπαρτιάτες -Μακεδόνες κλπ. διοικούνταν από
πόλεις-κράτη με βασιλείς αριστοκρατία και δημοκρατία (π.χ αθηναϊκή - ρωμαϊκή) πίστευαν στους ίδιους θεούς και είχαν ελαφρώς
διαφοροποιημένο αλφάβητο, ήταν διαφορετικοί λαοί και μάλιστα εχθρικοί. Η επίσκεψη στο site με δικαίωσε. Για παράδειγμα
εφόσον οι Μακεδόνες είναι Έλληνες τότε δεν υπάρχουν Σκόπια. (η απόδειξη της ελληνικότητας όλων αυτών των λαών με δεδομένο
μόνο ότι αναγνωρίζουν οι "ειδικοί" ως ιστορία βρίσκεται στο εξής ενδιαφέρον link και χωρίς αυθαίρετα συμπεράσματα:
http://www.scribd.com/doc/36694709/%CE%97-%CE%A0%CE%91%CE%A1%CE%91%CE%A7%CE%91%CE%A1%CE%91%CE%9E%CE%97-%CE%A4%CE%97%CE%A3-%CE%99%CE%A3%CE%A4%CE%9F%CE%A1%CE%99%CE%91%CE%A3)
.
Βέβαια ξέρω ότι με την δική σου έρευνα αυτά είναι περιττά αλλά ίσως στηρίξεις έτσι τον λόγο σου στο βιβλίο που ετοιμάζεις
-----------------------------------------------------------------------------------------------
 Αρχικά να πω, αρχίζοντας από το τέλος, ότι ποτέ δεν δήλωσα ότι τα ξέρω όλα και ότι δεν δέχομαι να ακούσω αλλά και να πιστώ αν αυτό μπορεί να γίνει με στοιχεία και μόνο. Όχι με δοξασίες όχι με πιστεύω όχι με υποθέσεις.
Το link που μου δίνεις βρίθει αυθαιρεσιών κατά την γνώμη μου μια και ο σκοπός του δεν είναι να υπηρετήσει την ιστορική αλήθεια αλλά την επιβολή μιας δήθεν θρησκευτική αλήθειας. Τι να πρωτοαναφέρω τα περί "ιθαγενών και λαών υπανάπτυκτων,"
 ή τα 
"Εμείς οι νεοέλληνες, έχουμε πέσει θύματα προπαγάνδας ξένων συμφερόντων,ιστορικών και διπλωματών που ήθελαν να σφετεριστούν τον πολιτισμό και τηνλαμπρότητα της ελληνικής Ρώμης. Έχουμε παραδοθεί άνευ όρων, στα συμφέροντατους. Δυστυχώς, ορισμένες ομάδες «Αρχαιολατρών» και «Ελλαδέμπορων» , σήμερα,ακολουθούν τα χνάρια τους. Οι ομάδες αυτές , έχουν γνωρίσει ιδιαίτερη ανάπτυξη τατελευταία χρόνια, με αποκορύφωμα την αναβίωση των νεοπαγανιστικών κινημάτων μετην λατρεία του 12θεου."
Θα μπορούσα να αναφέρω και άλλα αλλά ελπίζω ότι έγινα κατανοητός. Άλλωστε όποιος θέλει μπορεί να το διαβάσει. 
Λυπάμαι που το λέω αλλά με εξαιρέσεις και τσιτάτα δεν κάνεις ιστορία. 
Ακόμη θέλω να τονίσω ότι κανείς δεν είναι αλάθητος(με πρώτο εμένα). Έτσι όταν επικαλούμαστε τον λόγω κάποιου αυτό δεν σημαίνει ιστορική αλήθεια όσο σημαντικός και να είναι. Αυτό που αποτελεί ιστορική αλήθεια είναι η αρχαιολογία με συγκεκριμένες όμως αποδείξεις, όπως εύρεση πινακίδων με ονόματα πόλεων ή πολύ συγκεκριμένα ευρήματα που ταυτίζονται απόλυτα με κάτι πολύ συγκεκριμένο. Ακόμη ιστορική αλήθεια αποτελεί η ταύτιση της γεωγραφίας κειμένων με την πραγματικότητα. Αντίστοιχα απόλυτη χρονογράφιση αποτελεί η θέση των άστρων και άλλα αστρονομικά φαινόμενα. Όλα τα υπόλοιπα τα "κάποιος ήρθε κάτι του 'πε κάτι μου 'πε να σου πω" αποτελούν εικασίες κατά την γνώμη μου πάντα.
Μεταφραστικά λοιπόν λάθη και θα προσπαθήσω να βάλω μικρά μόνο κομματάκια γιατί το γράμμα είναι αρκετά μεγάλο:
Πάμε λοιπόν στην Ιλιάδα Α στίχοι 4-5
"ΑΥΤΟΥΣ ΔΕ ΕΛΩΡΙΑ ΤΕΥΧΕ ΚΥΝΕΣΣΙΝ
 ΟΙΩΝΟΙΣΙ ΤΕ ΠΑΣΙ"
Ας δούμε πρώτα πως το δίνουν οι μεταφραστές:
"σε σκύλους τα κορμιά τους σ' όρνια έριξε" ή και " κι' έθρεψε με τα κορμιά τους σκύλους κι όλα τα όρνια" ή και ακόμη "στους σκύλους ρίχνοντας να φάνε και στα όρνια ολούθε" .
Από αυτές τις μεταφράσεις κάποιες είναι από μεγαλόσχημους.
Ας πάρουμε ένα λεπτό να δούμε ξανά το κείμενο.
"ΑΥΤΟΥΣ ΔΕ ΕΛΩΡΙΑ ΤΕΥΧΕ ΚΥΝΕΣΣΙΝ
 ΟΙΩΝΟΙΣΙ ΤΕ ΠΑΣΙ"
Βλέπετε την τεράστια διαφορά ανάμεσα σε αυτά που γράφει ο Όμηρος και αυτά που λένε οι "ειδικοί". Είναι περίπου "γειά σου Γιάννη-κουκιά σπέρνω".
Τι λέει ο καημένος ο Όμηρος;
ΑΥΤΟΥΣ ΔΕ(τους Αχαιούς)
ΕΛΩΡΙΑ ΤΕΥΧΕ (σε κομμάτια έκοψαν)
ΚΥΝΕΣΣΙΝ ΟΙΩΝΙΣΙ.Αυτό όπως βλέπετε είναι ένα όνομα. Δεν είναι ΚΥΝΕΣΣΙΝ ΤΕ ΟΙΩΝΙΣΙ για να πούμε σκυλιά και όρνια αλλά είναι μαζί. Το ΤΕ που ακολουθεί συνοδεύει το ΠΑΣΙ για να δώσει το μέγεθος δηλαδή για να πει ότι ήταν πολλά. Τι είναι όμως το  ΚΥΝΕΣΣΙΝ ΟΙΩΝΙΣΙ; Τα μόνα πουλιά που θα μπορούσαν να πάρουν αυτό το όνομα είναι οι Γύπες. Οι Γύπες τρώνε πτώματα. Κόβουν τα πτώματα με το ράμφος τους σε λωρίδες και τα τρώνε. Σκυλιά όπως βλέπετε δεν υπάρχουν στο συγκεκριμένο σημείο παρά μόνο....
Ανακεφαλαιώνοντας:
"Αυτούς σε κομματάκια τους έκοψαν μεγάλο πλήθος από Γύπες".
Καλή σας ημέρα 

4 σχόλια:

Αθηναίος είπε...

Για σου Παυσανία. Εύχομαι υγεία και δύναμη στις δύσκολες ημέρες που ζούμε. Έγραψα ένα σχόλιο αλλά μόλλον κάτι δεν έκανα σωστά και χάθηκε. Το ξαναγράφω.

Για το θέμα που ανέβασες έχω να προσθέσω ότι ΚΥΝΕΣΣΙΝ ΟΙΩΝΙΣΙ επί λέξη σημαίνει ΘΗΡΕΥΤΙΚΑ ΟΡΝΕΑ δηλαδή Γύπες, Αετοί, Γεράκια κλπ και η απόδοση στη νεοελληνική του αποσπάσματος γίνεται:
"Αυτούς δε σε κομματάκια τους έκοψαν πλήθος θηρευτικών ορνέων"

Τώρα αν μόνο οι Γύπες είναι πτωματοφάγοι δεν ξέρω, αλλά ο Όμηρος αν επρόκειτο μόνο για Γύπες θα έγραφε Γύπες και όχι Θηρευτικά Όρνεα.

Πάντως σκυλιά ΔΕΝ αναφέρονται και απορώ με τους μεταφραστές. Δηλαδή οι κυνικοί φιλόσοφοι μεταφράζονται ως σκυλοφιλόσοφοι, ή μήπως είναι Θηρευτές Φιλόσοφοι με ό,τι αυτό σημαίνει;;; Ή μήπως Κυνηγός σημαίνει Σκυλοοδηγός;;; Μήπως όμως σημαίνει Οδηγός Θηρευτών, όπου θηρευτές μπορεί να είναι σκύλοι αλλά μπορεί να είναι και άνθρωποι (π. χ. κυνηγός θησαυρών);;;

Συμφωνώ απόλυτα ότι κάτι τέτοιες λεπτομέρειες μπορεί να φαίνονται ασήμαντες αλλά μπορεί και να είναι πολύ σημαντικές γιατί μας προσδιορίζουν γεωγραφικές τοποθεσίες ανάλογα με το φυτικό και ζωικό βασίλειο που περιγράφεται.

Pausanias είπε...

Αγαπητέ φίλε Αθηναίε
Χαίρομαι που σε ξαναβρίσκω. Εύχομαι τα καλύτερα και για σένα όπως και για όλους σε αυτούς τους δύσκολους καιρούς χρειάζεται πολύ κουράγιο και υπομονή.
Για την παρατήρησή σου έχεις δίκιο απλά θεώρησα ότι λόγω πτωμάτων αναφέρεται σε γύπες περισσότερο και γι' αυτό και τα προσιόρισα ως τέτοια. Όσο για τους μεταφραστές το δεύτερο το έγραψαν το μεγαλύτερο ίσως θεωρούμενο δίδυμο και μην χειρότερα.Αντιγραφή της αντιγραφής.

Αθηναίος είπε...

Και η πλάκα είναι με αυτούς τους δυό μεταφραστές, τον Ν. Καζαντζάκη και Ι. Θ. Κακριδῆ γιατί γι' αυτούς μιλάμε και διόρθωσέ με αν κάνω λάθος, κατηγορούν τους δύο προγενέστερους μεταφραστές, τον Πάλλη (που του αφιερώνουν στην μνήμη του την μετάφρασή σους!!!!) και τον Πολυλά γιατί αλλοίωσαν το νόημα των Ομηρικών επών! Και μάλιστα παραθέτουν και το πιο κάτω κείμενο στην εισαγωγή τους:

"Ἡ σημερινὴ μετάφραση δίνει ὅλη τὴν Ἰλιάδα, ἔξω ἀπὸ τοὺς 384 στίχους τῆς δεύτερης ραψῳδίας ποὺ περιέχουν τὸν Κατάλογο τῶν Καραβιῶν. Οἱ μεταφραστὲς λυποῦνται γιὰ τὴν παράλειψη· γιατὶ δὲν εἶναι ποὺ δὲν πιστεύουν τὸν κατάλογο ὁμηρικό· εἶναι ποὺ θεωροῦν ἀκατόρθωτο νὰ ἀποδοθεῖ ἱκανοποιητικὰ τὸ ἀπόσπασμα αὐτό, γεμάτο ὀνόματα ἀπὸ ἥρωες, πολιτεῖες καὶ χῶρες. Γιὰ νὰ μποῦν στὸ στίχο τὰ ἀτέλειωτα αὐτὰ κύρια ὀνόματα, θὰ ἔπρεπε νὰ μετασχηματιστοῦν αὐθαίρετα, πρᾶγμα ποὺ οἱ μεταφραστὲς τὸ ἀπόφυγαν συστηματικὰ σὲ ὅλο τὸ ἄλλο ἔργο."

Φαντάσου να μην είχαν κάνει αυθαίρετη μετάφραση! Και φυσικά όλοι οι μετ' έπειτα αντέγραψαν τους δυό "μάστορες" χωρίς να μπουν στον κόπο της ετυμολόγησης (τουλάχιστον) λέξεων από ασαφής προτάσεις!!

Δεν έχω διαβάσει την Ιλιάδα από τις εκδόσεις Γεωργιάδη που λέγεται ότι είναι η καλύτερη από όλες. Νομίζω ότι η μετάφραση είναι του Κώστα Δούκα.

Pausanias είπε...

Δεν έχω διαβάσει αυτή του Κώστα Δούκα και δεν θέλω να πω κάτι που δεν γνωρίζω αλλά άλλες που έχω διαβάσει είναι παρόμοιες και χειρότερες μπορώ να πω.
Όσον αφορά για τους μεταφραστές έχεις δίκιο αυτούς εννοώ.Φαντάσου τι θα γίνει όταν τους δώσω τον χάρτη των κρατών που αναφέρονται στον κατάλογο.Αυτόν που δεν μπορούσαν να μεταφράσουν.