Παρασκευή 13 Φεβρουαρίου 2009

Αργοναύτες και ταξίδια


Πολλά έχουν γραφεί για την Αργώ και για τις δυνατότητες της.Μια πρώτη προσέγγιση μπορεί να γίνει από την ρεαλιστική παρατήρηση των περιγραφών των "νεών"(δεν λέω πλοίων γιατί θα υπάρχει παρανόηση με τα σημερινά μια και δεν ξέρουμε τι εννοούσαν όταν το έλεγαν πέρα από το ότι ταξίδευε).
Ας δούμε λοιπόν μερικές αναφορές:
Τα "πλοία" ονομάζονται κοίλα. Όμως τα σημερινά πλοία σε καμιά περίπτωση δεν θα μπορούσαν να ονομαστούν ως τέτοια διότι το κοίλον είναι ένα μικρό ή μεγάλο κυκλικλού χαρακτήρα εξόγκωμα.Αντίστοιχα ονομάστηκε και "η κοιλιά" ως μέρος του σώματος.
Για να το αντιληφθούμε φανταστείτε τις κυκλικές ασπίδες,όπως αυτή στην κορυφή του κειμένου, που ήταν κοίλες για να είναι εύχρηστες και θα έχετε μια καλή εικόνα.
Η εσωτερική τους διαμόρφωση δεν ήταν αυτή που φανταζόμαστε,που προέρχεται από τις δεκάδες ταινίες του Χόλλυγουντ αλλά τελείως διαφορετική.Αυτό προκύπτει από την εξής παρατήρηση:
Όταν οι αργοναύτες ξεχάσαν τον Ηρακλή στην στεριά που είχε πάει να βρει τον Ύλα ανακάλυψαν την έλλειψη του μετά από ώρα.Παραθέτω το σχετικό κομμάτι από τα Αργοναυτικά του Απολλώνιου του Ρόδιου κεφ Α στίχοι 1273-1283:
"Αυτίκα δ' ακροτάτας υπερέσχεθεν άκριας αστήρ ηώος........ήμος δ' ουρανόθεν χαροπή υπολάμπεται ηώς εκπεράτης ανιούσα ,διαγλαύσσουσι δ' αταρποί και πεδία δροσόεντα φαεινή λάμπεται αίγλη, τήμος τούσγ' ενόησαν αιδρείησι λιπόντες."
Δηλαδή
Ξεκίνησαν τα χαράματα αλλά κατάλαβαν ότι έλειπε όταν φώτησε για τα καλά δηλαδή μετά από ώρα.Φαντάζεστε λοιπόν ότι αν κάθονταν ο ένας δίπλα στον άλλο και σε σειρά δεν θα καταλάβαιναν την απουσία του;Προφανώς είναι η απάντηση άρα μάλλον είχαν μια άλλη διάταξη εσωτερικά και όχι αυτήν που όλοι εννοούμε.
Μα καλά θα ρωτήσει κάποιος πως είναι δυνατόν να είχε άλλη διάταξη δεν κουνούσαν τα κουπιά τι έκαναν και πως;
Δεν κουνούσαν κουπιά.
Τότε πως όλοι λένε ότι κρατούσαν κουπιά είναι δυνατόν;
Και όμως είναι.
Τα "κουπιά" όπως αποδίδεται η λέξη "ερετμά" δεν είμαστε σίγουροι ότι αποδίδουν την ακριβή έννοια.Από που το βλέπουμε: Αργοναυτικά Α στίχοι 378-379 "ύψι δ' ένθα και ένθα μεταστρέψαντες ερετμά πήχυιον προύχοντα περί σκαλμοίσιν έδησαν"
Δηλαδή "σηκώσανε και από τις δυο μεριές μεταστρέφοντας τα "ερετμά" που προεξέχαν έναν πύχη και τα δέσαν στους σκαλμούς"
Αυτή η δυσνόητη περιγραφή μάλλον δεν συνάδει προς ένα κοινό κουπί.
Για να κλείσω προσωρινά το σημείωμα αυτό θα θέσω ένα-δύο ακόμη σημεία.
"ύψι δε νηός ευναίας ερύσαντες ανεκρούσαντο καλώας" Α΄1276-77 και "υψόθι νη εκέλευσεν επ' ευναίησιν έρυσθαι δάσκιον εισελάσαντας έλος" Β΄1282-83 Από τα αργοναυτικά του Απολλώνιου του Ρόδιου
το "πλοίο" αυτό λοιπόν το σηκώναν στον αέρα ή πετούσε μόνιμα αλλιώς δεν εξηγείτε ο στίχος.Αλλά σε αυτά μπορούμε να προσθέσουμε δύο ακόμη αναφορές.Η μία από τα ορφικά όπου στο ομώνυμο βιβλίο αναφέρει ο Ορφέας για την Αργώ"τρίβον δ' ήνυσσε θαλάσσης."
αλλά και μια αναφορά του Ησίοδου στον ΚΑΤΑΛΟΓΟ-ΗΟΙΑΙ αριθμός (32)
"Οί (σημείωση:οι Μυρμιδόνες) δή τοι πρώτοι ζεύξαν νέας αμφιελίσσας,πρώτοι δ' ιστί έθεν νηός πτερά ποντοπόροιο"
Δηλαδή πρώτοι κάναν πλοία με διπλούς έλικες,έναν σε κάθε μεριά και βάλαν λέει και πτερά ( ; )
Καλά αν αυτοί βάλαν διπλό έλικα στα πλοία τους οι άλλοι άρα προηγουμένως είχαν μονό.Σωστά;
Μπορεί να μου πει κάποιος τώρα αν η Αργώ είναι ένα κανονικό "πλοίο";
Κλείνω με έναν ακόμη προβληματισμό-σκέψη:
Αν η "Αργώ" ήταν ένα κοινό πλοίο γιατί ήταν σημαντική η σειρά που θα κάθονταν και έπρεπε οι πιο δυνατοί,Ηρακλής και Αγκαίος να κάτσουν στην μέση;Τι εξυπηρετεί αυτό σε ένα πλοίο που ο συγχρονισμός των κουπιών είναι το σημαντικότερο;Γιατί δεν έχουν κάποιον να συγχρονίζει τους 50 υποτιθέμενους "κωπηλάτες";

3 σχόλια:

Ανώνυμος είπε...

τα αργοναυτικα του ορφεα αναφερουν,"και ο πολυφημος,ο γιος του ελατου,σκαρφαλωσε με γρηγοραδα στην πλαγια για να φωναξει και τον ηρακλη να ερθει γρηγορα στο πλοιο μα δεν τον βρηκε,γιατι δεν ηταν πεπρωμενο του ηρακλη το παθος και η δυναμη να ερθουνε στα ωραια νερα του φασι".οπως βλεπεις δεν ξεχασανε τον ηρακλη οταν πηγε να βρει τον υλα,απλα δεν τον βρηκανε.η μεταφραση ειναι απο το βιβλιο της τωνιας μαρκετακη,οχι δικια μου.

Pausanias είπε...

Αγαπητέ φίλε
Το κομμάτι αυτό όπως βλέπεις το έγραψα από τον απολλώνιο τον ρόδιο όταν ακόμη ασχολούμουν μαζί του. Δεν το διόρθωσα όπως και άλλα λάθη μου για να μου θυμίζουν ότι και εγώ κάνω.
Ευχαριστώ για την παρατήρηση.
Το κείμενο του Ορφέα είναι όντως έτσι όπως το είπες.

Ανώνυμος είπε...

συγνωμη αλλα νομιζα οτι ακομα το υποστηριζες γι αυτο και στο στειλα.οπως και να χει επειδη πολλοι μπορει να διαβασουν αυτο το θεμα καλο ειναι που εγινε η διορθωση.ευχαριστω